Testuingurua
Hiru silabatakoetan, baita bitakoetan baina -n, -ke edo -la atzizkiez doazenean, +3 silaban markatzen ditu: , Koldo Artolak erronkarieraz ere aurkitu duen bide beretik: .
5.12. Ohar bat: galderari datxekion entonazio goranzkoaren eraginez, euskalki guztietan dirudienez (eta baita Ekialdekoetan ere), azentua atzera pasatzen da kasu horietan:
.
Guztiz Mendebaldeko euskalkien arauera: , (Holmer, Apuntes vizcaínos,116).
5.2. Baldintzazko ba-, berriz, AZENTUAREKIN agertzen bide da maiz euskalki guztietan.
Holmer-ek bereziki aipatua du fenomenua, baita haren transkribaketa fonetikoetan adierazi: , Ap. 138.
Eta oharra zuzena da: aski da bizkaitarrekin hitz egitea: baldintzazko ba- horrek azentua darama bizkaieraz; kostaldean bederen oso markatua (eta oso, beraz, erdararen interferentziaz espero dezakegun joeraren kontra, berriz ere!).
Azkuek ere horrelako zerbait adierazi nahi bide zuen, baldintzazkoetan azkeneko silaba erori egiten dela esanez.
Ikus honi buruz Basterretxea-ren ohar argitsua (Fontes 21,30).
Hots, gauza bera idarokitzen dute Ekialdeko euskalkiek.
Hona hemen adibide bakar batzu:
(R, K. Artola) (Baina il balite ere bai)
(S, guztiz normala)
(S)/ (S, ikus Núnez, Urq. 1976,186)
(AN, Lizarraga, Doctr. 38)
(AN, Lizarraga, D., 12)
([Fontes] 29,354; AN, Lizarraga)
(AN, Lizarraga, Fontes 29,356)
(AN, Liz., 88)
.
(Nahiz Lizarragaren luman azentua zenbait aldiz azkeneko silabara ere batzutan joan: , eta antzera).
Badirudi, hitz batez, ba- hau beste modu batera idatz litekeela: berezita, agian, edo gidoi txiki batekin.
Ez da garbi ageri, dena dela, bi ba- horiek berdin idazteko erabakia.
Ezezko baldintzetan ezpá genuke, dena dela.